بررسی فقهی مسئولیت مدنی در فناوری هوش مصنوعی

چکیده

امروزه گسترش فناوری‏های نوین و به‏تبع چالش‏های حقوقی آن‌ها سازگارسازی مقررات با این حوزه را می‏طلبد. از جملة این موارد فناوری هوش مصنوعی است. انتخاب سازکار مشخص و منسجم مسئولیت مدنی برای هوش مصنوعی به ‏لحاظ اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت است. قوانین ملی رویکردهای متفاوتی برای سازگاری با چالش‏های هوش مصنوعی دارند. روش تحقیق به صورت توصیفی‌ـ تحلیلی از طریق تحلیل مواد مربوطه و روش تحلیل حقوقی است. با توجه به گسترده بودن مفاهیم که ناشی از اجتماعی بودن موضوع دارد، اهتمام لازم معمول شده است. موضوعات هم‌سنخ با مفاهیم حقوقی توضیح داده می‌شود و تبیین حقوقی خواهد گردید. آرمان تساوی همگان در برابر قانون و لزوم برخورداری تحقیق کتابخانه‌ای است و نمونه‌گیری ندارد آحاد جامعه از مواهب اجتماعی و یافتن راه‌حل لازم، روحیه تلاش و انگیزه مضاعفی جهت مطالعات بیشتر برای یافتن جواب علمی و حقوقی فراهم می‌شود. مبنایی که می‌توان به کمک آن مسئولیت مدنی در حوزه افعال رباتیک را توجیه کرد، اصل احترام است که در مقایسه با دیگر مبانی مسئولیت مدنی، هیچ اشکال نظری و کاربردی ندارد و افزون بر این یک مبنای فقهی با اسناد پشتیبان قوی محسوب می‌شود. از سوی دیگر، چون هدف اصلی مسئولیت مدنی جبران خسارت است و ربات نیز فاقد شخصیت حقوقی و الکترونیکی است، نمی‌توان مستقیم خود او را ملزم کرد تا از عهده جبران خسارت بر آید؛ بلکه به دلیل ماهیت غیرانسانی‌اش باید پی جوی عامل انسانی بود که حسب مورد می‌تواند مالک، متصرف، رخنه‌گر، سازنده یا طراح ربات باشد.