امکان سنجی تحقق داوری خودآیین با توسل به مفهوم قاضی تحکیم در فقه

چکیده

داوری خودآیین جهت حل قطعی اختلاف تنظیم مقررات را از توافق طرفین به سمت عواملی داوری متناسب با نیاز و خواست آن‌ها سوق می‌دهد و استقلال داوری را رقم می‌زند. این نوشتار با پیش فرض ماهیت خودآیین به روش توصیفی- تحلیلی مترصد بررسی جایگاه خودآیینی در فقه است. حکمیت نوعی روش حل اختلاف است که معمولا با توافق طرفین ثالثی برای حل اختلاف تعیین می‌شود. حکمیت از اقسام قضاوت است و مبنایی قضایی دارد. در قضاوت تحکیم با ابتنا بر مقررات قضا و در داوری بر مبنای قرارداد اختلاف حل می‌شود. توجه به این تفاوت مبنایی به معنی پذیرش توسعه مفهوم داوری و محدود نکردن ان با مقررات قضاوت تحکیم است. طرفین می‌توانند طبق مقررات حکمیت حل اختلاف کنند یا مقررات دلخواه را برگزینند. در نتیجه نمی توان داوری خودآیین را بر مبنای حکمیت فقهی تنظیم و تحلیل کرد و از منظر فقهی ممنوعیتی در پذیرش داوری خودآیین وجود ندارد.