بررسی موانع اجرای قوانین اقتصاد اسلامی در جامعه از منظر قرآن و نهج البلاغه

چکیده

بررسی موانع اجرای احکام اقتصادی دین اسلام از منظر قرآن کریم و نهج البلاغه موضوعی است که در این مقاله به آن پرداخته می‌شود. هدف این پژوهش، بررسی موانع نظری و عملی در حوزه احکام اقتصاد اسلامی از نگاه کلام نورانی وحی (قرآن کریم) و نهج البلاغه است. به طور کلی، می‌توان گفت که بخشی از این موانع در حوزه معرفت‌شناسی مورد بررسی و تفسیر قرار می‌گیرد؛ به این معنا که اقتصاد اسلامی به عنوان یک مکتب اقتصادی، از یک نظام اجتماعی عدالت محورِ ملهم از آموزه‌های وحیانی گرفته شده و به عنوان یک مذهب اقتصادی با سایر مکاتب اقتصادی که بر اساس یک معرفت بشری موسوم به علم اقتصاد پایه‌ریزی شده‌اند، متفاوت است. بدیهی است که این تفاوت در حوزه معرفت‌شناسانه، به معنای عاری بودن آن از نقایص و ایراداتی است که ممکن است در حوزه نظری دانش بشر (علوم اقتصادی) رخ دهد. بخش دیگری از این موانع در حوزه عملیاتی نمودن قوانین اقتصاد اسلامی است که به عنوان سدی در مسیر اجرای این قوانین ظاهر شده و مانعی در مقابل پیشبرد اجرای احکام اقتصاد اسلامی در حوزه اجرایی و عملیاتی محسوب می‌شود. از آنجا که دین مبین اسلام، قرآن کریم و سنت معصوم همه شئونات وجودی انسان، از جمله معاش و زندگی مادی او را نیز در برمی‌گیرند، پاسخگویی به چالش‌هایی از این دست یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. پژوهشگر در این مقاله به دنبال بررسی این موضوع بر اساس آیات الهی در قرآن کریم و سیره امام علی (ع) در نهج البلاغه می‌باشد. روش تحقیق در این مقاله نیز توصیفی و تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای است.