تعیین کننده های روانی- اجتماعی قلدری سایبری در اوایل بزرگسالی: نقش سواد رسانه ای و خود افشایی آنلاین
کلمات کلیدی:
دانشجویان, قلدری سایبری, سواد رسانه ای, خودافشایی آنلاینچکیده
زمینه و هدف: با توجه به گسترش اینترنت و شبکه های اجتماعی، افراد زیادی به ویژه نوجوانان و جوانان زمان زیادی را صرف استفاده از این فناوریها میکنند. در چنین شرایطی، اخیراً قلدری سایبری به عنوان یک نگرانی جدی در حوزه سلامت روانی-اجتماعی ظهور پیدا کرده است. مطالعه حاضر با هدف پیشبینی قلدری سایبری دانشجویان بر اساس مؤلفه های سوادِ رسانهای و خودافشایی آنلاین انجام شد.
مواد و روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری را دانشجویان دانشگاه بیرجند در سال تحصیلی 1401-1400 (12000 نفر) تشکیل دادند. از این تعداد، 398 نفر به روش نمونه گیری در دسترس در مطالعه شرکت کردند. جمعآوری داده ها از طریق مقیاسه ای قلدری و قربانی سایبری (لام و لی، ۲۰۱۱)، خودافشایی آنلاین (والکنبرگ و پیتر، ۲۰۰۷) و پرسشنامۀ سواد رسانهای (فلسفی، 2015) صورت گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها با روشهای همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون به شیوه همزمان از نرم افزار SPSS نسخه 26 استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که همبستگی منفی و معناداری بین درک محتوای پیامهای رسانهای و گزینش آگاهانه با قلدری سایبری وجود داشت (P<0.01). ارتباط میان خودافشایی عمیق و قربانی شدن سایبری نیز مثبت و معنادار بود (P<0.05). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که خودافشایی آنلاین و مؤلفه های سواد رسانهای (به جز تحلیل پیامهای رسانه)، پیش بینی کنندۀ معنادار قلدری سایبری بودند (P<0.01) .
نتیجه‌گیری: بنابراین، آموزش مهارتهای سوادِ رسانه ای و مدیریت خودافشایی در فضای مجازی توسط متخصصین روانشناسی و علوم ارتباطات، نقش مهمی در پیشگیری از قلدری سایبری ایفا میکند.
