مقایسه اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی بر تحمل پریشانی هیجانی، خودتمایزیافتگی و ناگویی خلقی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال‌های روان‌تنی

نویسندگان

    معصومه قنواتی دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی بالینی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
    رضا جوهری فرد * دانشیار، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. rjoharifard@gmail.com
    پروین احتشام زاده دانشیار، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

کلمات کلیدی:

خانواده درمانی مبتنی بر هیجان, خانواده درمانی مبتنی بر دلبستگی, تحمل پریشانی هیجانی, خودتمایزیافتگی, ناگویی خلقی, اختلال‌های روان‌تنی

چکیده

زمینه و هدف: اختلال‌های روان‌تنی به‌عنوان یکی از شایع‌ترین اختلال‌های روانی جزء چالش‌های مهم بهداشت عمومی محسوب می‌شود و باعث مشکل‌های روانشناختی بسیاری می‌گردد. در نتیجه، هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی بر تحمل پریشانی هیجانی، خودتمایزیافتگی و ناگویی خلقی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال‌های روان‌تنی بود.

روش و مواد: این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر اهواز بودند که به مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی این شهر مراجعه کردند. نمونه پژوهش 60 نفر بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه 20 نفری جایگزین شدند. گروه آزمایش اول، 5 جلسه دو ساعته با روش خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و گروه آزمایش دوم، 10 جلسه دو ساعته با روش خانواده درمانی مبتنی بر دلبستگی آموزش دید و گروه کنترل، در این مدت هیچ آموزشی ندید. جهت گردآوری داده‌ها از مقیاس تحمل پریشانی هیجانی (سیمونز و گاهر، 2005)، سیاهه خودتمایزیافتگی (اسکوورون و فریلندر، 1998) و مقیاس ناگویی خلقی تورنتو (بگبی و همکاران، 1994) استفاده و داده‌های آن با روش‌های تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS تحلیل شدند.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که هر دو روش مداخله خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی در مقایسه با گروه کنترل باعث کاهش معنادار تحمل پریشانی هیجانی و ناگویی خلقی و افزایش معنادار خودتمایزیافتگی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال‌های روان‌تنی شدند (05/0P<). همچنین، بین اثربخشی دو روش مداخله خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی بر کاهش تحمل پریشانی هیجانی و ناگویی خلقی و افزایش خودتمایزیافتگی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال‌های روان‌تنی تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0P<).

نتیجه‌گیری: طبق نتایج این پژوهش، متخصصان و درمانگران حوزه سلامت می‌توانند از هر دو روش خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی در مداخله‌های خود برای بهبود ویژگی‌های روانشناختی استفاده نمایند.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Abagheri Meyari, A., Dokaneifard, F., & Behboodi, M. (2024). Providing a model for predicting children's differentiation based on communication patterns and personality structure with the mediation of dysfunctional attitudes in parents attending counseling centers in Tehran. Journal of Psychological Dynamics in Mood Disorders, 3(1), 139-159. https://doi.org/10.61838/kman.pdmd.3.1.12

Alvarez-Hierro, S., & Oliver, J. (2024). Differentiation of self and its relationship with metacognitions about worry and anxiety. Personality and Individual Differences, 222, 112596. https://doi.org/10.1016/j.paid.2024.112596

Asgari, A., Azizi Ziabari, L., Asadi, J., & Hosseinae, A. (2022). The effectiveness of emotionally-focused couple therapy on differentiation and emotion regulation of women affected by marital infidelity. Rooyesh-e-Ravanshesasi Journal, 11(5), 59-68. http://dorl.net/dor/20.1001.1.2383353.1401.11.5.3.8

Bagby, R. M., Parker, J. D. A., & Taylor, G. J. (1994). The twenty-item Toronto alexithymia

scale-I. Item selection and cross-validation of the factor structure. Journal of Psychosomatic

Research, 38(1), 23-32. https://doi.org/10.1016/0022-3999(94)90005-1

Bekhnoodeh, M., Ghiyasi Pirzaman, M., & Elahian, M. S. (2021). Effectiveness of attachment-based therapy on reducing symptoms of anxiety, loneliness, and self-esteem in orphaned boy children. Journal of Community Health, 15(2), 1-11. https://doi.org/10.22123/chj.2021.255715.1614

Beltran-Ruiz, M., Fernandez, S., Garcia-Campayo, J., Puebla-Guedea, M., Lopez-del-Hoyo, Y., Navarro-Gil, M., & Montero-Marin, J. (2023). Effectiveness of attachment-based compassion therapy to reduce psychological distress in university students: a randomised controlled trial protocol. Frontiers in Psychology Logo, 14(1185445), 1-11. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1185445

Billingsley, A. L., & Steinman, S. A. (2021). The role of emotional distress tolerance on fear responding in a heights-fearful sample: Perceived versus actual behavior. Behavior Therapy, 52(4), 945-955. https://doi.org/10.1016/j.beth.2020.12.002

Conradi, H. J., Meuwese, D., Rodenburg, L., Dingemanse, P., & Mooren, T. (2023). Effectiveness and feasibility of structured emotionally focused family therapy for parents and adolescents: Protocol of a within-subjects pilot study. PLOS ONE, 18(6), e0287472. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0287472

Coolhart, D., & Shipman, D. L. (2017). Working toward family attunement: Family therapy with transgender and gender-nonconforming children and adolescents. Psychiatric Clinical of North America, 40(1), 113-125. https://doi.org/10.1016/j.psc.2016.10.002

Dana, M., Keshavarzi Arshadi, F., Hassani, F., & Mohammadkhani , P. (2023). The effectiveness of emotion-focused therapy on rumination, alexithymia, and sleep quality in woman with irritable bowel syndrome. Psychology of Woman Journal, 4(2), 49-61. https://doi.org/10.61838/kman.pwj.4.2.7

Diamond, G., Diamond, G. M., & Levy, S. (2021). Attachment-based family therapy: Theory, clinical model, outcomes, and process research. Journal of Affective Disorders, 294, 286-295. https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.07.005

Diamond, G. M., Diamond, G., & Hogue, A. (2007). Attachment-based family therapy: Adherence and differentiation. Journal of Marital and Family Therapy, 33(2), 177-191. http://dx.doi.org/10.1111/j.1752-0606.2007.00015.x

Diamond, G. S., Kobak, R. R., Ewing, E. S. K., Levy, S. A., Herres, J. L., Russon, J. M., & Gallop, R. J. (2019). A randomized controlled trial: attachment-based family and nondirective supportive treatments for youth who are suicidal. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 58(7), 721-731. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2018.10.006

Diamond, G., Rivers, A. S., Winston-Lindeboom, P., Russon, J., & Roeske, M. (2024). Evaluating attachment-based family therapy in residential treatment in the United States: does adolescents’ increased attachment security to caregivers lead to decreases in depressive symptoms? Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 18(147), 1-10. https://doi.org/10.1186/s13034-024-00833-w

Doba, K., Berna, G., Constant, E., & Nandrino, J. L. (2018). Self-differentiation and eating disorders in early and middle adolescence: A cross-sectional path analysis. Eating Behaviors, 29, 75-82. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2018.03.003

Farshchiyan, Yazdi, M., Bagherzadeh Golmakani, Z., & Mansouri, A. (2021). Comparison of the effectiveness of emotionally focused therapy and self-compassion skills training on differentiation of self and sexual intimacy of women affected by marital infidelity. Razavi International Journal of Medicine, 9(3), e1079, 34-43. https://doi.org/10.30483/rijm.2021.254236.1079

Foroughe, M., Browne, D. T., Thambipillai, P., Cordeiro, K., & Muller, R. T. (2023). Brief emotion-focused family therapy: A 12-month follow-up study. Journal of Marital and Family Therapy, 49(2), 394-410. https://doi.org/10.1111/jmft.12628

Ghamarani, A., Ghasemi Arganeh, H., Azimi Garosi, S., & Ghasemi Arganeh, M. (2019). Effect of attachment-based therapy training on intimacy and alexithymia in parents of children with intellectual disabilities. Journal of Research & Health, 9(1), 3-10. https://doi.org/10.29252/jrh.9.1.3

Ghorbani, N., & Bagheri Houseinabadi, Sh. (2021). The effect of Satir brief family therapy on alexithymia and emotional maturity in couples seeking a divorce. Journal of Assessment and Research in Applied Counseling, 3(3), 33-44. https://journals.kmanpub.com/index.php/jarac/article/view/62

Haroonrashidi H. (2023). The effectiveness of emotion regulation training on uncertainty tolerance and psychological distress of women with substance-dependent spouses. Scientific Quarterly of Research on Addiction, 17(68), 303-326. http://dx.doi.org/10.61186/etiadpajohi.17.68.303

Hernandez, D. C., Daundasekara, S. S., Arlinghaus, K. R., Sharma, A. P., Reitzel, L. R., Kendzor, D. E., & Businelle, M. S. (2019). Fruit and vegetable consumption and emotional distress tolerance as potential links between food insecurity and poor physical and mental health among homeless adults. Preventive Medicine Reports, 14, 100824. https://doi.org/10.1016/j.pmedr.2019.100824

Heydari Faela, F., Atashpour, S. H., & Khayatan, F. (2024). The effectiveness of emotion-focused therapy on emotional suppression and distress tolerance in divorced women. Psychology of Woman Journal, 5(4), 101-110. http://dx.doi.org/10.61838/kman.pwj.5.4.12

Johnson, S. M., Maddeaux, C., & Blouin, J. (1998). Emotionally focused family therapy for bulimia: Changing attachment patterns. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 35(2), 238-247. https://doi.org/10.1037/h0087728

Khadem Dezfuli, Z., Alavi, S. Z., & Shahbazi, M. (2023). The effectiveness of emotion focused therapy on alexithymia and internalized self-criticism in neurotic perfectionist girls. Journal of Research in Behavioral Sciences, 21(1), 151-164. http://dx.doi.org/10.48305.21.1.151

Khedr, M. A., El-Ashry, A. M., El-Sayed, M. M., Elkot, M. A., 7 Hussein, R. M. (2024). The effect of physical exercises program on social functioning, alexithymia, and sense of coherence among patients with bipolar disorders: A randomized control trial. Archives of Psychiatric Nursing, 49, 83-92. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2024.02.002

Koranian, F., Arefi, M., & Amiri, H. (2021). A Comparison of the effectiveness of Bowenian family therapy and acceptance and commitment-based therapy (ACT) on differentiation of mothers with one child. Quarterly Journal of Islamic-Iranian Family Studies, 1(2), 31-44. https://doi.org/10.30495/iifs.2021.685877

Leyro, T. M., Zvolensky, M. J., & Bernstein, A. (2010). Distress tolerance and psychopathological symptoms and disorders: A review of the empirical literature among adults. Psychological Bulletin, 136(4), 576-600. https://doi.org/10.1037/a0019712

Li, D., Yang, R., Hu, J., Xue, Y., Huang, X., Wan, Y., & et al. (2022). Patterns of six behaviors and psychosomatic symptoms in adolescents: A six-province study in China. Journal of Affective Disorders, 297, 593-601. https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.10.118

Li, W., Liu, Y., Qiu, J., & Li, Y. (2023). Bidirectional relationship between insular grey matter volume and alexithymia: Evidence from a longitudinal study. Journal of Affective Disorders, 339, 799-806. https://doi.org/10.1016/j.jad.2023.07.041

Lotfi, B., Jajarmi, M., & Mohammadipor, M. (2020). The effectiveness of communication theory based on distinction and couples’ marital conflict. Nursing and Midwifery Journal, 18(4), 330-340. https://unmf.umsu.ac.ir/article-1-4069-en.html

Nagamitsu, S., Okada, A., Sakuta, R., Habukawa, C., Koyanagi, K., Ishii, R., & et al. (2023). Effectiveness of a smartphone CBT application interventions for children with psychosomatic disorders. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 62(10), 200-201. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2023.09.150

Nagata, J. M., Sui, S., Kim, A. E., Shao, I. Y., Otmar, C. D., Ganson, K. T., & et al. (2025). Gender diversity and daily steps: Findings from the adolescent brain cognitive development study. Annals of Epidemiology, 101, 1-6. https://doi.org/10.1016/j.annepidem.2024.11.004

Nasiri Karbasdehi, Z., Fakhri, M. K., & Ghanadzadegan, H. A. (2023). The effectiveness of mindfulness training on distress tolerance, resilience and emotion regulation in students with symptoms of generalized anxiety disorder. Sociology of Education, 9(1), 413-423. https://doi.org/10.22034/ijes.2023.2014010.1484

Pirzad, A., Senobar, A., Naghash, S., Amanihamedani, M., Abasi, R., & Hatamipour, Kh. (2024). Effectiveness of compassion-based mindfulness training on psychological health and alexithymia in women with marital maladjustment. Journal of Psychological Dynamics in Mood Disorders, 3(2), 203-213. https://maherpub.com/pdmd/article/view/194/174

Plumed, J., Gago, B., González-Valls, P. I., Sierra, P., Livianos, L., Zapata, C., & Garcia-Blanco, A. (2023). Differentiation of self and social functioning in severe mental disorders. Psychoanalytic Psychology, 40(2), 121-127. https://doi.org/10.1037/pap0000422

Sadri, M., Zare Bahramabadi, M., & Ghiasi, M. (2016). Effectiveness of attachment-oriented therapy on the quality of attachment and social skills in children with oppositional defiant disorder. Journal of Child Mental Health, 3(2), 21-30. https://childmentalhealth.ir/article-1-113-en.html

Salemi, P., Hosseinian, S., Zandipour, T., Rasouli, R., & Abdollahi, A. (2022). Comparison of the effectiveness of emotion-focused therapy and acceptance-commitment therapy on mothers' distress tolerance with mentally retarded children. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences, 65(3), 1125-1138. https://doi.org/10.22038/mjms.2021.60718.3552

Simons, J. S., & Gaher, R. M. (2005). The distress tolerance scale: Development and

validation of a self-report measure. Motivation and Emotion, 29(2), 83-102. https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/s11031-005-7955-3

Skowron, E. A., & Friedlander, M. L. (1998). The differentiation of self-inventory: Development and initial validation. Journal of Counseling Psychology, 45(3), 235–246. https://doi.org/10.1037/0022-0167.45.3.235

Sutcliffe, K., Levett, K., Dahlen, H., Newnham, E., & MacKay, L. (2023). Sense of self in the birth room: how a woman’s differentiation of self affects the use of childbirth education strategies during childbirth. Women and Birth, 36(1), 23. https://doi.org/10.1016/j.wombi.2023.07.059

Xu, L., Shi, J., & Li, C. (2024). Addressing psychosomatic symptom distress with mindfulness-based cognitive therapy in somatic symptom disorder: mediating effects of self-compassion and alexithymia. Frontiers in Psychiatry, 15(1289972), 1-10. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2024.1289872

Van Vlierbeghe, L., Diamond, G., & Bosmans, G. (2023). Middle childhood attachment-based family therapy: Theory and model description. Family Process, 62(3), 1040-1054. https://doi.org/10.1111/famp.12887

Wecht, S., Hendrixson, M., & Radovic, A. (2024). A mixed method investigation of parent-adolescent communication about mental health. Journal of Adolescent Health, 75(6), 904-911. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2024.07.012

Wild, M. G., Herbert, M. S., & Creech, S. (2024). Longitudinal associations of physical and emotional distress tolerance with pain intensity and pain-related disability in United States veterans. The Journal of Pain, 25(4), 60-61. https://doi.org/10.1016/j.jpain.2024.01.278

Wilhelmsen-Langelang, A., Aardal, H., Hjelmseth, V., Fyhn, K. H., & Stige, S. H. (2020). An emotion focused family therapy workshop for parents with children 6-12 years increased parental self-efficacy. Emotional and Behavioral Difficulties, 25(1), 29-41. https://doi.org/10.1080/13632752.2019.1655921

Wong, N. R., Carta, K. E., Weintraub, M. J., & Miklowitz, D. J. (2022). Therapeutic alliance in family therapy and clinical outcomes among adolescents at risk for mood disorders. Journal of Affective Disorders, 300, 66-70. https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.12.088

Zollghadrnia, L., Jahangir, P., & Dokaneifard, F. (2021). The effectiveness of attachment-based play therapy on alexithymia of children and their mother’s parental self-efficacy in divorced family in Tehran in covid-19 pandemic. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences, 64(4), 3785-3795. https://doi.org/10.22038/mjms.2021.20195

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۳/۱۰/۲۱

ارسال

۱۴۰۲/۱۰/۲۵

بازنگری

۱۴۰۲/۱۲/۰۶

پذیرش

۱۴۰۲/۱۲/۱۵

شماره

نوع مقاله

مقالات

ارجاع به مقاله

مقایسه اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی بر تحمل پریشانی هیجانی، خودتمایزیافتگی و ناگویی خلقی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال‌های روان‌تنی. (2025). پویایی روانشناختی در اختلال های خلقی، 3(4)، 132-159. http://193.36.85.187:8094/pdmd/article/view/243

مقالات مشابه

1-10 از 132

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.