مقایسه اثربخشی تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) و روایت درمانی بر پشیمانی از انتخاب همسر، دلزدگی زناشویی و تاب‌آوری در زنان قربانی خشونت خانگی

چکیده

هدف: هدف این پژوهش بررسی و مقایسه اثربخشی ایماگوتراپی و روایت‌درمانی بر پشیمانی از انتخاب همسر، دلزدگی زناشویی و تاب‌آوری در زنان قربانی خشونت خانگی بود. روش‌شناسی: این مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه انجام شد. جامعه آماری شامل زنان قربانی خشونت خانگی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان در پاییز 1401 بود. نمونه‌ای به حجم 54 نفر به روش در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در سه گروه (ایماگوتراپی، روایت‌درمانی و کنترل) گمارده شدند. مداخلات طی 10 جلسه 90 دقیقه‌ای برای گروه‌های آزمایش اجرا شد. ابزارهای گردآوری داده‌ها شامل مقیاس پشیمانی از انتخاب همسر شوارتز، مقیاس دلزدگی زناشویی پاینز و پرسشنامه تاب‌آوری کانر و دیویدسون بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی انجام شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر نشان داد که اثرات اصلی زمان و گروه برای هر سه متغیر معنادار بود (p < 0.01). همچنین، اثر تعامل زمان و گروه برای پشیمانی از انتخاب همسر (F = 9.59, p < 0.01)، دلزدگی زناشویی (F = 5.61, p = 0.01) و تاب‌آوری (F = 10.11, p < 0.01) معنادار بود. نتایج آزمون بونفرونی نشان داد که ایماگوتراپی اثربخشی بیشتری نسبت به روایت‌درمانی در کاهش پشیمانی از انتخاب همسر (MD = -1.10, p = 0.04) و دلزدگی زناشویی (MD = -3.80, p = 0.02) و همچنین افزایش تاب‌آوری (MD = 2.90, p = 0.03) دارد. نتیجه‌گیری: ایماگوتراپی و روایت‌درمانی به‌عنوان مداخلات مؤثر در بهبود کیفیت روابط زناشویی و افزایش تاب‌آوری زنان قربانی خشونت خانگی توصیه می‌شوند. با این حال، اثربخشی ایماگوتراپی در مقایسه با روایت‌درمانی بیشتر است. طراحی برنامه‌های آموزشی مبتنی بر این رویکردها می‌تواند به بهبود شرایط روان‌شناختی این گروه کمک کند.