اثربخشي واقعيت درماني بر كفايت اجتماعي و كيفيت زندگي كاري افراد وابسته به مواد

چکیده

هدف: هدف از انجام این پژوهش، تعيين اثربخشي رويكرد واقعيت درماني بر بهبود كفايت اجتماعي و كيفيت زندگي كاري افراد وابسته به مواد بود.  روش: طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی افراد وابسته به مواد مخدر شهر تهران بودند که به ماده مخدر تریاک و مشتقات آن اعتیاد داشتند و جهت ترک به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کرده بودند. تعداد 30 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و در یک گروه آزمایش (15 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفر) گمارده شدند. ملاک های ورود این افراد به عنوان افراد گروه نمونه شامل کسب نمره پایین تر از نقطه برش در پرسشنامه کفایت اجتماعی (پایین تر از 100) و کیفیت زندگی کاری (پایین تر از 90)، جنسیت مرد و بدون سابقه اختلالات شدید روانشناختی بود. جهت گردآوری اطلاعات از مقیاس کفایت اجتماعی فلنر (1990) و پرسشنامه کیفیت زندگی کاری والتون (QWL) استفاده شد. سپس، پروتکل واقعیت درمانی (8 جلسه 90 دقیقه ای) برای افراد گروه آزمایش (15 نفر) به اجرا درآمد، اما گروه کنترل هیچگونه مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد رويكرد واقعيت درماني بر بهبود كفايت اجتماعي افراد وابسته به مواد  تأثیر معنادار دارد (013/0= sig؛ 44/14>=F>). همچنین رويكرد واقعيت درماني بر بهبود كيفيت زندگي كاري افراد وابسته به مواد (اعتیاد به ماده مخدر تریاک و مشتقات آن) تأثیر معنادار دارد. نتیجه گیری: چنین به نظر می رسد که کفایت اجتماعی پایین و کیفیت زندگی کاری نامناسب، می تواند از عوامل زمینه ساز و حفظ کننده اعتیاد باشد؛ بنابراین، بر افزایش کیفیت زندگی کاری و ارتقاء کفایت اجتماعی از طریق رویکردهای آموزشی و مداخله ای مناسب تاکید می شود.