مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با درمان شناختی-رفتاری در کاهش اهمالکاری تحصیلی دانشجویان وابسته به تلفن همراه
کلمات کلیدی:
اهمالکاری تحصیلی, درمان شناختی-رفتاری, درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, وابستگی به تلفن همراهچکیده
پدیده اهمالکاری تحصیلی از جمله مشکلات شایع در میان دانشجویان است که تأثیرات منفی زیادی بر عملکرد تحصیلی و روانی افراد دارد. هدف پژوهش حاضر مقایسه تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی-رفتاری در کاهش اهمالکاری تحصیلی در دانشجویان وابسته به تلفن همراه است. این مطالعه با طراحی شبهآزمایشی و استفاده از طرح پیشآزمون- مداخله-پسآزمون و پیگیری دو ماهه انجام شد. برای این منظور، 45 دانشجوی وابسته به تلفن همراه که استفاده آموزشی اندکی از تلفنهای هوشمند خود میکردند و دارای ملاکهای ورود بودند، انتخاب شده و بهطور تصادفی به سه گروه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، گروه درمان شناختی-رفتاری و گروه گواه (هر گروه 15 نفر) تقسیم شدند. برای جمعآوری دادهها از مقیاس اهمالکاری تحصیلی میکلوزکی و سیلزو (2015) استفاده شد و نتایج با روش تحلیل کوواریانس با اندازهگیری مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که هر دو روش درمانی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی-رفتاری تأثیر معناداری در کاهش اهمالکاری تحصیلی نسبت به گروه گواه داشتند (61.573 = F). از طرفی، نتایج آزمون تعقیبی برای اهمالکاری تحصیلی نشان داد که با وجود اثربخشی دو روش درمانی (0.05P<)، تفاوت معناداری بین آنها وجود نداشت. در زمینه خردهمقیاسها، هر دو درمان در بهبود آغازگری نسبت به گروه کنترل مؤثر بودند، اما تفاوتی بین آنها مشاهده نشد. در مدیریت زمان، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد عملکرد بهتری نسبت به درمان شناختی-رفتاری داشت. همچنین، هر دو درمان در کاهش تنبلی مؤثر بودند، ولی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد اثربخشی بیشتری داشت که از نظر آماری معنادار نبود. بر اساس نتایج این پژوهش، پیشنهاد میشود که در برنامههای درمانی و مشاورهای دانشگاهها، از ترکیب درمانهای مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی-رفتاری برای کاهش اهمالکاری تحصیلی در دانشجویان وابسته به تلفن همراه استفاده شود، چرا که این مداخلات میتوانند به کاهش اهمالکاری تحصیلی و بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان کمک کنند.